zondag 17 september 2017

Laat het sneeuwen in Liberia

Iedere provincie in Liberia is opgedeeld in kiesdistricten. Zo’n district levert een parlementslid, die gekozen wordt in één ronde. Er zijn districten waar in 2011 de ‘volksvertegenwoordiger’ met 12% van de stemmen is gekozen, omdat er wel 20 kandidaten waren. Wat dat met democratie te maken heeft, begrijp ik nog steeds niet.
Provincies met veel bewoners hebben meer kiesdistricten dan dunbevolkte provincies, maar een proportionele verhouding is ver te zoeken. Zo heeft Montserrado, waarin de hoofdstad Monrovia ligt, 17 kiesdistricten met ruim 777.000 geregistreerde kiezers, dus gemiddeld zo’n 45.000 kiezers per district. In Bomi zijn er ruim 61.000 kiezers geregistreerd in de drie districten. Dat is ruim 20.000 kiezers per district.  Wat dat met democratie te maken heeft, begrijp ik nog steeds niet.

Edwin Snowe
Twee domicilies

In district 1 van Bomi strijden 6 kandidaten om de zetel. Een van hen is Edwin Snowe, die sinds 2005 in het Huis van Afgevaardigden zit voor een kiesdistrict uit Monrovia. Hij heeft echter een plantage in Bomi met een huis, en voldeed aan de voorwaarde die de kieswet stelt dat je als kandidaat één jaar voor de verkiezingen in het betreffende kiesdistrict moet wonen. Maar moet een eenmaal gekozen kandidaat niet in zijn of haar kiesdistrict blijven wonen? En kun je dus als zittend kamerlid wel meedoen aan verkiezingen in een ander district? Over deze kwestie is veel te doen geweest. (Zie ook mijn blog van 8 augustus.) Het kamerlid dat nu district 1 in Bomi vertegenwoordigt, en zijn zetel verdedigt, was ‘not amused’ en maakte bezwaar bij de nationale kiesraad, evenals eens senator van Bomi. Hun argument was: een volksvertegenwoordiger moet ‘domicilie’ hebben in het district dat hem heeft gekozen. En aangezien je niet in twee districten tegelijk ‘domicilie’ kunt hebben, was de registratie van Snowe in Bomi ongeldig. De kiescommissie gaf hen geen gelijk. Beiden gingen in beroep bij de Hoge Raad. Ook daar werd hun beroep afgewezen met het simpele argument dat geen wet in Liberia voorschrijft dat een gekozen volksvertegenwoordiger domicilie in zijn kiesdistrict moet hebben.

Triomfator

Snowe kan dus meedingen naar die zetel in Bomi. Nu is Snowe geen gemiddelde kandidaat. Hij is rijk, en wordt gezien als gezaghebbend in de regerende Unity Party. Velen zien hem als een toekomstige presidentskandidaat. Hij was al volop campagne aan het voeren in Bomi, terwijl zijn kandidatuur werd betwist. Tubmanburg, de hoofdstad van Bomi, hing vol met affiches, zijn goed geoutilleerde partijkantoor is in de hoofdstraat en hij heeft een eigen radiostation, Radio Pumah, dat een gloednieuw kantoor op zijn farm heeft.


De overwinning van Snowe werd afgelopen zondag groots gevierd in Tubmanburg. Het halve kiesdistrict was uitgelopen om hem als een triomfator binnen te halen. De schattingen lopen, zoals altijd, fors uiteen van vele honderden tot 10.000 mensen. Voor de politie waren het ‘too many to handle’. Er was een gospelkoor en een pastoor en een imam hielden een preek.

Levende kip

De volgende dag togen wij naar zijn farm. Er waren zeker honderd mensen rondom zijn huis, die geduldig wachtten tot hij even tijd voor ze had. Sommigen hadden een geschenk bij zich, zoals een levende kip in een dichtgebonden plastic zak. De kip vond dat niet fijn en ging er bijna met zak en al vandoor. Hij liet zich niet zien, maar ’s middags spraken we hem in het ‘West End Restaurant’ in Tubmanburg. Hij verdedigde zich uitgebreid voor zijn overstap. Hij was vorig jaar door duizenden kiezers uit Bomi met een petitie gevraagd om zich kandidaat te stellen. Daarna overlegde hij met allerlei mensen uit zijn kiesdistrict in Monrovia en kreeg het groene licht van zijn partij. Als hij nou door zijn kiezers in Monrovia was gevraagd om te blijven, had hij dat zeker overwogen. Maar dat is niet gebeurd. (Hij behaalde overigens wel een verbazingwekkende 51% in 2011.) En hij somde uitgebreid al het goede op dat hij deed voor de ontwikkeling van Bomi: schoolgeld betalen voor studenten, een generator voor de moskee, werkverschaffing op zijn palmolieplantage. Snowe is inderdaad vrijgevig. Ik herinnerde hem eraan dat ik met verbazing had aanschouwd, toen NDI in 2014 een workshop organiseerde voor parlementariërs over de staatsbegroting, hoe hij zijn 72 collega’s een iPad cadeau deed. Zij hieven de slogan ‘Let it Snowe’ aan, wat nu zijn verkiezingsleuze is.


 Charles Taylor

Snowe maakte als jongeman deel uit van de entourage van Charles Taylor in het begin van de jaren ’90 en was getrouwd met een dochter van deze warlord/president, die nu een straf van 50 jaar uitzit in een Engelse gevangenis. De ex-vrouw van Taylor (niet de moeder van Snowe’s  ex-vrouw) is nu de vicepresident kandidaat voor de oppositionele Coalition for Democratic Change, met ex-wereldvoetballer George Weah als presidentskandidaat. Door velen wordt de hand van Charles Taylor achter deze coalitie gezien, wat o.a. door de Unity Party van Snowe heftig is bekritiseerd. Hij was het daar mee eens en zou het een ramp vinden als Charles Taylor weer achter de schermen invloed zou kunnen uitoefenen. Hij zei bezig te zijn met schrijven van een boek  over zijn tijd met Taylor.

Overigens: Snowe staat op de lijst van ‘individuals responsible for committing economic crimes’ van de Truth and Reconciliation Commission die na de burgeroorlog aan de slag ging om alle begane wandaden in kaart te brengen. Hij werd, met vele anderen, aanbevolen om vervolgd te worden. Wat nooit gebeurde. Ik ben benieuwd naar dat boek.
(De website van de Truth and Reconciliation Commission schijnt uit de lucht te te zijn, maar het rapport is hier te vinden.)

Geen opmerkingen: